Σε τροχιά σύγκρουσης με την κυβέρνηση βρίσκονται οι διαδηλωτές στη Σερβία, όπου σήμερα έχουν καλέσει όλους τους πολίτες σε γενική απεργία.
Η βαλκανική χώρα δεν έχει πάρει ανάσα από τις διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε μόνιμη βάση μετά το δυστύχημα της 1ης Νοεμβρίου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, όταν στέγαστρο από μπετόν κατέρρευσε σκοτώνοντας 15 ανθρώπους.
Ο σιδηροδρομικός σταθμός είχε μόλις ανακαινισθεί και το δυστύχημα φαίνεται πως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι στη χώρα που έχει «πληγεί» από πολλές καταγγελίες για κυβερνητική διαφθορά, ανεύθυνες κατασκευαστικές εργασίες και έλλειψη εποπτείας.
«Η διαφθορά σκοτώνει»
Υπό το σύνθημα «η διαφθορά σκοτώνει», οι διαδηλωτές ζητούν μεγαλύτερη λογοδοσία και διαφάνεια της κυβέρνησης στην έρευνα για το περιστατικό στο Νόβι Σαντ. Ζητούν επίσης περισσότερες δαπάνες για την εκπαίδευση και τον τερματισμό των επιθέσεων σε συγκεντρώσεις για τις οποίες οι διαδηλωτές κατηγόρησαν την κυβέρνηση.
Δάσκαλοι, δικηγόροι και μερικές μικρές επιχειρήσεις θα βρίσκονται πίσω από τους φοιτητές που πρωτοστατούν στις διαδηλώσεις τους τελευταίους τρεις μήνες, ζητώντας δικαιοσύνη για τον θάνατο των 15 ανθρώπων. Την συμμετοχή τους στην γενική απεργία έχουν δηλώσει επίσης οι ηθοποιοί και μέρος των εργαζομένων στα λιγνιτωρυχεία. Τα καλωδιακά τηλεοπτικά κανάλια, που δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση, θα μεταδίδουν μόνο ειδησεογραφία από τις κινητοποιήσεις. Κόμματα της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν επίσης ότι θα πραγματοποιήσουν αποκλεισμούς δρόμων στην πρωτεύουσα. Ανάλογες δράσεις έχουν προγραμματιστεί και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Σερβίας.
Την Παρασκευή έτσι πολλά σχολεία θα παραμείνουν κλειστά λόγω της απεργίας των εκπαιδευτικών, ενώ ορισμένες μικρές επιχειρήσεις δήλωσαν επίσης ότι δεν θα λειτουργήσουν. Ωστόσο, θεωρείται αδύνατη η συμφωνία για διοργάνωση απεργίας καθώς οι περισσότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις βρίσκονται υπό τον έλεγχο του καθεστώτος.
Προσπάθεια για γενική απεργία
Η συζήτηση για διοργάνωση γενικής απεργίας είχε αρχίσει εδώ και μέρες, με αποτέλεσμα μια φοιτητική ομάδα που ηγείται των διαδηλώσεων να απευθύνει έκκληση για μια ημέρα «γενικής πολιτικής ανυπακοής» την Παρασκευή. «Ας πάρουμε την ελευθερία στα χέρια μας! Η συμμετοχή σας κάνει τη διαφορά», αναφέρεται σε δήλωση της ομάδας που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Τετάρτη.
Η ανακοίνωση καλεί όλους τους Σέρβους να μην πάνε στη δουλειά, να μην ψωνίσουν και να συμμετάσχουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Πάντως εργαζόμενοι σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς καταγγέλλουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιέσεις και απειλές από την διεύθυνση για να μην συμμετάσχουν στην απεργία. Απειλές για απόλυση καταγγέλλονται και από εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Αντιδιαδηλώσεις από το κυβερνών κόμμα
Με τη συζήτηση για την διοργάνωση γενικής απεργίας να «φουντώνει», ο πρόεδρος της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς επιστράτευσε το κυβερνών Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα, διοργανώνοντας μια σειρά από συγκεντρώσεις που ξεκινούν την Παρασκευή το απόγευμα για να επιδείξουν την υποστήριξη που, όπως λέει, εξακολουθούν να απολαμβάνουν ο ίδιος και το κόμμα που ίδρυσε.
Μετά από 13 χρόνια στην εξουσία, το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα έχει μεταξύ των μελών του πολλούς υπαλλήλους του δημόσιου τομέα, ορισμένοι από τους οποίους αντιμετωπίζουν πιέσεις για να οργανώσουν και να παρευρεθούν στις συγκεντρώσεις αυτές, ξεκινώντας από την πόλη Γιάγκοντινα της κεντρικής Σερβίας, όπου αναμένεται να ανακοινώσει ένα νέο πολιτικό «κίνημα».
Ο Βούτσιτς και το κυβερνών κόμμα, σύμφωνα με τους αναλυτές, αμφιταλαντεύονται μεταξύ της υποχώρησης σε ορισμένα από τα αιτήματα των διαδηλωτών, εξατάζοντας ακόμη και την παραίτηση υψηλά ιστάμενων προσώπων, και της απόλυτης περιφρόνησης, εξαπολύοντας κατηγορίες ότι οι διαδηλώσεις υποκινούνται από ξένους παράγοντες. Φαίνεται να υπερισχύει το δεύτερο.
«Δεν περίμεναν τόσο μεγάλη αλληλεγγύη»
Στην εξουσία για πάνω από μια δεκαετία, ο Βούτσιτς έχει «επιβιώσει» από πολλά μαζικά κινήματα διαμαρτυρίας κατά τη διάρκεια της θητείας του.
«Ένας λόγος που ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει αντιμετωπίσει επιτυχώς διάφορες κρίσεις και διαμαρτυρίες είναι η βαθιά κατανόηση του παλμού και της κοινής γνώμης της Σερβίας», εκτίμησε ο Μπόγιαν Κλάκαρ, διευθυντής του CeSID, μιας οργάνωσης που παρακολουθεί τις εκλογές στη Σερβία. Ο Κλάκαρ ανέφερε ότι ο Βούτσιτς μπόρεσε επίσης «να διατηρήσει έναν βαθμό οικονομικής αισιοδοξίας καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησής του», ενισχύοντας τη φήμη του σταθερού παράγοντα σε μια ανήσυχη περιοχή.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Κλάκαρ και άλλους αναλυτές, ο σέρβος πρόεδρος αντιμετωπίζει σήεμρα μια από τις πιο σοβαρές κρίσεις στην πολιτική του πορεία μέχρι σήμερα. «Δεν περίμεναν πόσο μεγάλη αλληλεγγύη θα υπήρχε από τα παιδιά και τους μαθητές σε σύγκριση με άλλες ομάδες που είχαν οργανώσει συνήθως διαδηλώσεις στο παρελθόν», είπε χαρακτηριστικά στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Στην ήδη μεγάλη πίεση που δέχεται η κυβέρνηση, έχει προστεθεί η αντιπολίτευση της χώρας που έχει μπει στη μάχη, ζητώντας τη σύσταση προσωρινής διοίκησης για να ανοίξει ο δρόμος για νέες εκλογές. «Το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης, τουλάχιστον με βάση τις δηλώσεις, τις εμφανίσεις και τις θέσεις τους, πιστεύει ότι αυτός είναι ο τρόπος για να επιτευχθούν ελεύθερες εκλογές», σύμφωνα με τον Τσβιετίν Μιλιβόγεβιτς, ανεξάρτητο πολιτικό αναλυτή που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Βούτσιτς, ωστόσο, επιμένει ότι τα αιτήματα των φοιτητών έχουν ήδη ικανοποιηθεί και απορρίπτει τις εκκλήσεις για διοργάνωση γενικής απεργίας, λέγοντας ότι η αστυνομία, οι γιατροί και οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας θα βρίσκονται κανονικά στη δουλειά τους. «Τότε ποιος διαδηλώνει;», διερωτήθηκε ο Βούτσιτς. «Αυτοί που κάνουν παρέα στο γυμναστήριο και έχουν χρόνο», απάντησε.
