Οι Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις υπέρ των ΑΠΕ χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία εμπίπτουν τα ποσά που κατευθύνονται στην χρηματοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ), ενώ στην δεύτερη κατηγορία εμπίπτουν τα ποσά που κατευθύνονται στην χρηματοδότηση των μονάδων που λειτουργούν με συμβατικά καύσιμα (ιδίως με φυσικό αέριο) και οι οποίες συντελούν στην εξισορρόπηση του Συστήματος, που διαταράσσεται σημαντικά εξαιτίας της αναγκαστικής και κατά προτεραιότητας εισδοχής της στοχαστικής και τυχαίας ηλεκτρικής ενέργειας που εγχέουν οι ΑΠΕ.
Υπάρχει και μία τρίτη κατηγορία, ήτοι η χρηματοδότηση των Διασυνδέσεων που απαιτούνται λόγω της ολοένα και αυξανόμενης συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, η οποία, όμως, ως εκ της φύσης της, κατευθύνεται εμμέσως και όχι ευθέως, εν αντιθέσει με τις δύο προηγούμενες κατηγορίες, στην ενίσχυση των ΑΠΕ.
Ειδικότερα:
(α) Αναφορικά με την πρώτη ως άνω Κατηγορία:
Tο έτος 2018 εισέρρευσε στον ΕΛΑΠΕ το συνολικό ποσό των 2.014.830.000,00 ευρώ. Από αυτό, μόνον τα 631.090.000,00 ευρώ προέρχονταν από το Ενιαίο Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ).
Τα υπόλοιπα 1.383.740.000,00 ευρώ προήλθαν από τις άλλες πηγές εσόδων του ΕΛΑΠΕ και επιμερίζονται ως εξής[1]:
i. 646.050.000,00 ευρώ καταβλήθηκαν από τους «παραγωγούς και τους προμηθευτές στο πλαίσιο του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού και της Εκκαθάρισης των Αποκλίσεων Παραγωγής – Ζήτησης»[2].
ii. 237.930.000,00 ευρώ καταβλήθηκαν από «κάθε εκπρόσωπο φορτίου για το σύνολο της ενέργειας που απορροφά στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας»[3].
iii. 328.340.000,00 ευρώ προήλθαν από τα αδιάθετα δικαιώματα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου[4].
iv. 29.810.000,00 ευρώ καταβλήθηκαν από τους «παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη» (δηλαδή από τη ΔΕΗ)[5].
v. 141.610.000,00 ευρώ καταβλήθηκαν από τους «εκπροσώπους Φορτίου των Μη-Διασυνδεδεμένων Νησιών»[6].
(β) Αναφορικά με την δεύτερη ως άνω Κατηγορία:
i. Mεταβατικός Μηχανισμός Αποζημίωσης Ευελιξίας[7]: 175.500.000,00 ευρώ για το χρονικό διάστημα από 13.9.2018 έως 31.12.2019. Το ποσό αυτό καταβάλλεται από τους «Εκπροσώπους Φορτίου», ήτοι τους προμηθευτές η/ε αναλόγως του μεριδίου αγοράς τους.
ii. Επικουρικές Υπηρεσίες[8]: 163.697.286,40 ευρώ για το 2018. Το ποσό αυτό καταβάλλεται από τους «Εκπροσώπους Φορτίου», ήτοι τους προμηθευτές η/ε αναλόγως του μεριδίου αγοράς τους.
(γ) Αναφορικά με την τρίτη Κατηγορία:
i. 197.511.038,00 ευρώ υπέρ ΑΔΜΗΕ[9] (εν μέρει) για το 2018 κατευθύνθηκαν στην υλοποίηση των διασυνδέσεων και την επέκταση του Συστήματος Μεταφοράς η/ε.
ii. 254.672.000,00 ευρώ υπέρ του ΔΕΔΔΗΕ[10] κατευθύνθηκαν στην χρηματοδότηση των ΑΠΕ στα ΜΔΝ[11] και την επέκταση και προσαρμογή του Δικτύου Διανομής[12] στις ανάγκες διείσδυσης των ΑΠΕ.
Συνολικά, δηλαδή, βάσει των ανωτέρω, οι Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις για την άμεση (και έμμεση) χρηματοδότηση των ΑΠΕ ανήλθαν στο ποσό των 2.806.210.324,40 ευρώ για το έτος 2018.
Τέλος, στο ανωτέρω ποσό θα πρέπει να προσμετρηθούν και οι χρηματοδοτικές ενισχύσεις των μονάδων ΑΠΕ μέσω των αναπτυξιακών (επενδυτικών) νόμων και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το συνολικό ποσό των οποίων, όμως, δεν είναι ευχερώς διαθέσιμο στο κοινό, καθώς δεν αναρτώνται συγκεντρωτικά ανά κατηγορία επένδυσης οι εν λόγω ενισχύσεις.
Συμπερασματικά, τα ανωτέρω ποσά, παρότι κατευθύνονται στην χρηματοδότηση των μονάδων ΑΠΕ, ενσωματώνονται στο κόστος του η/ρ και μετακυλίονται (στην μεγάλη τους πλειοψηφία) στον τελικό καταναλωτή κρυφίως και παρανόμως μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης η/ρ, δεδομένου ότι δεν αναγράφονται διακριτά σε αυτούς (όπως συμβαίνει με το ΕΤΜΕΑΡ) κατά παράβαση σωρείας διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας και του Συντάγματος.
Κατά συνέπεια και βάσει των ανωτέρω, έκαστος πολίτης – καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος δικαιούται να προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια και να διεκδικήσει από τον προμηθευτή του (λ.χ. τη ΔΕΗ) τα ποσά των λογαριασμών η/ρ που του έχει καταβάλει την τελευταία πενταετία.
[1] Βλ. το από Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2019 «Μηνιαίο Δελτίο Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ» του «Διαχειριστή ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης Α.Ε.» (εφεξής «ΔΑΠΕΕΠ»).
[2] βάσει της υποπερ. αα’ της περ. α’ της παρ. 3 του άρθρου 143 του ν. 4001/2011
[3] βάσει της υποπερ. ββ’ της περ. α’ της παρ. 3 του άρθρου 143 του ν. 4001/2011
[4] βάσει της υποπερ. ββ’ της περ. β’ της παρ. 3 του άρθρου 143 του ν. 4001/2011
[5] βάσει της υποπερ. γγ’ της περ. β’ της παρ. 3 του άρθρου 143 του ν. 4001/2011
[6] βάσει της υποπερ. αα’ και ββ’ της περ. α’ της παρ. 4 του άρθρου 143 του ν. 4001/2011
[7] Βάσει του άρθρου 143Δ του ν. 4001/2011 και την υπ’ αριθμ. 780/2018 Απόφαση της ΡΑΕ, «Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β’ 103/31.01.2012) αναφορικά με το Μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας.», (ΦΕΚ τ. Β΄ αρ. φ. 3974/13.09.2018)
[8] Βλ. άρθρα 73 έως 79 του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας και 93 επ. του Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος σε συνδυασμό με το από Ιανουαρίου 2014 «Εγχειρίδιο Εκκαθάρισης Αγοράς» του ΑΔΜΗΕ.
[9] Βλ. την υπ’ αριθ. 235/2018 Απόφαση της ΡΑΕ «Έγκριση του Επιτρεπόμενου Εσόδου για τη Ρυθμιστική Περίοδο 2018-2021, καθώς και του Απαιτούμενου Εσόδου για το 2018, του Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ)»
[10] Βλ. Ετήσια Οικονομική Έκθεση ΔΕΔΔΗΕ 2017: «Οι πωλήσεις ενέργειας αφορούν τιμολογήσεις προς τους προμηθευτές και ΛΑΓΗΕ στα πλαίσια της ανάκτησης του κόστους της αγοράς ενέργειας των ΑΠΕ και θερμοηλεκτρικών σταθμών στα ΜΔΝ. Το αντίστοιχο κονδύλι στα έξοδα περιλαμβάνεται στο Κόστος Ενέργειας. Αναφορικά με το ΕΤΜΕΑΡ, ο ΔΕΔΔΗΕ ως υπόχρεος διενέργειας όλων των συναλλαγών με τους Συμμετέχοντες στην Αγορά ΜΔΝ, από 01.01.2015 χρεώνει τους Εκπροσώπους, με βάση τις καταναλώσεις των πελατών τους στα ΜΔΝ και πιστώνει ισόποσα τον Ειδικό Λογαριασμό που τηρεί ο ΛΑΓΗΕ.»
[11] Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
[12] Βλ. σελ . 67 της Ετήσιας Οικονομικής Έκθεσης ΔΕΔΔΗΕ 2017 «Υπάρχει κίνδυνος αυξημένου κόστους συντήρησης και λειτουργίας του Δικτύου, με αποτέλεσμα να μην είναι εξασφαλισμένη η επίτευξη των στόχων αποδοτικότητας της Εταιρίας»
