Στις αρχές της Μεγάλης Εβδομάδας σχεδιάζει η κυβέρνηση να αποστείλει στην Κομισιόν το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, «Ελλάδα 2.0», των 32 δισ. ευρώ. Με ευρωπαϊκές πηγές να σημειώνουν ότι το ελληνικό σχέδιο εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στη λίστα με τα πιο ώριμα σχέδια μεταξύ των κρατών της Ε.Ε., η Ελλάδα μπορεί να μην είναι η πρώτη που θα υποβάλλει το τελικό κείμενο στην Κομισιόν (πρόλαβε χθες η Πορτογαλία), ωστόσο εκτιμάται ότι θα είναι από τις πρώτες χώρες που θα το καταθέσουν. Μαζί με την Ελλάδα, φαίνεται ότι έτοιμες για να υποβάλλουν τα σχέδια τους είναι επίσης η Ισπανία και η Γαλλία.
Η γρήγορη κατάθεση και έγκριση του Σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο θα ανοίξει το δρόμο για την εκταμίευση της προκαταβολής, ύψους 4,1 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις κι αν όλα πάνε βάσει των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί από την Κομισιόν για έξοδο στις αγορές τον Ιούλιο, η προκαταβολή θα «έρθει» στη χώρα μας περί τα τέλη Ιουλίου ή το Σεπτέμβριο.
Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης επιδιώκει μέσω των 32 δισ. ευρώ (επιδοτήσεις και δάνεια) να κινητοποιήσει κεφάλαια συνολικού ύψους 57,4 δισ. ευρώ. Ειδικά στο σκέλος των δανείων που θα λάβει η χώρα μας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (ανέρχονται σε 12,7 δισ ευρώ τα οποία εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσουν κεφάλαια έως 31 δισ. ευρώ), η κυβέρνηση επιδιώκει να κλείνει συμφωνίες για επενδύσεις ύψους 100-200 εκατ. ευρώ με τις τράπεζες και λίγο υψηλότερα ποσά με τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς όπως η ΕΤΕπ ή η EBRD οι οποίοι έχουν να αξιολογήσουν μεγαλύτερες επενδύσεις. Όταν θα απορροφάται το ένα πακέτο, τότε θα δίνεται το επόμενο.
Το τελικό κείμενο το οποίο ξεπερνά τις 2.000 σελίδες, αναμένεται να δημοσιοποιηθεί όταν θα έχει εγκριθεί από την Κομισιόν και σταλεί προς έγκριση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κατόπιν το «Ελλάδα 2.0» θα κατατεθεί στη Βουλή.
Όπως εξηγούσαν αρμόδιες πηγές, θεσμικά δεν απαιτείται η έγκριση κάθε σχεδίου να γίνεται ομαδικά (μαζί με άλλων κρατών). Πολιτικά υπάρχει η εκτίμηση ότι τόσο η Ευρ. Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο θα ήθελαν να έχουν αρκετά σχέδια γιατί όσα περισσότερα σχέδια έχουν και πηγαίνουν προς έγκριση, τόσο λιγότερο φορτισμένη πολιτικά θα είναι η συζήτηση.
Πως θα αξιολογηθεί το «Ελλάδα 2.0»
Από τη στιγμή που μια χώρα καταθέτει το Σχέδιο Ανάκαμψης στην Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει περιθώριο 2 μήνες για να το αξιολογήσει βάσει των 11 κριτηρίων που ορίζονται στον κανονισμό και να μεταφράσει το περιεχόμενό του σε νομικά δεσμευτικές πράξεις. Αυτή η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει ιδίως μια επισκόπηση του κατά πόσον το σχέδιο συμβάλλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων ή ενός σημαντικού μέρους των συστάσεων που υπάρχουν για κάθε χώρα ξεχωριστά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει επίσης εάν το σχέδιο αφιερώνει τουλάχιστον 37% των δαπανών σε πράσινες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις και 20% την ψηφιακή μετάβαση.
Από τη στιγμή που η Επιτροπή ανάψει το «πράσινο φως», το Συμβούλιο έχει στη διάθεση του τέσσερις εβδομάδες για να εγκρίνει την πρόταση της Κομισιόν.
«Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε εντατικά με τα κράτη μέλη για να τους βοηθήσουμε να εκπονήσουν σχέδια υψηλής ποιότητας. Στόχος μας παραμένει να εγκρίνουμε όλα τα σχέδια μέχρι το καλοκαίρι. Για τις πρώτες πληρωμές που πρέπει να γίνουν, χρειαζόμαστε όλα τα κράτη μέλη να έχουν εγκρίνει την απόφαση για τους ιδίους πόρους. Είμαι βέβαιη ότι όλα θα είναι έτοιμα μέχρι το καλοκαίρι» δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν με αφορμή την κατάθεση του Σχεδίου Ανάκαμψης της Πορτογαλίας.
Είναι η 30ή Απριλίου η καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των σχεδίων;
Κατά κανόνα, τα κράτη-μέλη καλούνται να κοινοποιήσουν στην Κομισιόν τα σχέδιά τους έως τις 30 Απριλίου. Ωστόσο όπως διευκρινίζεται σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «μπορούν να το πράξουν ανά πάσα στιγμή έως τα μέσα του 2022 καθώς η 30η Απριλίου είναι ημερομηνία προσανατολισμού και όχι προθεσμία».
Όπως τονίζεται βασικός στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα σχέδια έχουν την απαραίτητη ισορροπία και ποιότητα. Γι’ αυτό το σκοπό ορισμένα κράτη-μέλη θα χρειαστούν μερικές ακόμη εβδομάδες για να ολοκληρώσουν τα σχέδιά τους.
«Η ποιότητα των σχεδίων πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Ένα σχέδιο καλής ποιότητας όχι μόνο θα επιτρέψει μια ομαλή διαδικασία υιοθέτησης, αλλά θα διευκολύνει επίσης την εφαρμογή και τις πληρωμές τα επόμενα χρόνια».
Κύρωση απόφασης ιδίων πόρων
Η απόρριψη του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας της προσφυγής κατά του μηχανισμού δημιουργίας κοινού ευρωπαϊκού χρέους με στόχο την παρεμπόδιση της επικύρωσης του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης προκάλεσε ανακούφιση στην Ευρώπη καθώς προχωρά η διαδικασία για την επικύρωση της απόφασης ιδίων πόρων στη χώρα. Σημειώνεται έως σήμερα ήδη 17 από τα 27 κράτη-μέλη (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) έχουν προχωρήσει στην κύρωση της απόφασης. Η σχετική διαδικασία εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί και από τα υπόλοιπα κράτη έως τα τέλη Μαΐου.
Ραλλού Αλεξοπούλου
