Skip to main content

Ταμείο ανάκαμψης: Στην τελική ευθεία για το πρόγραμμα των δανείων

Της Ραλλούς Αλεξοπούλου

Έτοιμη να εγκαινιάσει το πρόγραμμα παροχής δανείων στον ιδιωτικό τομέα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η κυβέρνηση. Έως το τέλος του μήνα αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ώστε να αρχίσει το πρόγραμμα παροχής χρηματοδότησης με δανειακά κεφάλαια συνολικού ύψους 12,8 δισ. ευρώ και με επιτόκιο από 0% έως μόλις 1% για όσους ενταχθούν. Τέλη του έτους με αρχές του 2022 αναμένεται να ξεκινήσουν και τα πρώτα προγράμματα επιδοτήσεων των 17,8 δισ. ευρώ τα οποία θα διατεθούν άμεσα κυρίως προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο λόγος για τη ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων αλλά και τα ειδικά προγράμματα για τον αγροτικό τομέα.

Ήδη η κυβέρνηση έχει υπογράψει σύμβαση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ενώ 6 ελληνικές τράπεζες ( 4 συστημικές και 2 μη συστημικές) έχουν υποβάλει προτάσεις συμμετοχής. Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης μιλώντας στον Alpha 9.89, έως το τέλος του μήνα αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία προκειμένου να ξεκινήσει η παροχή δανείων. Το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να εκδοθεί και η υπουργική απόφαση η οποία θα ρυθμίζει θέματα σύγκρουσης συμφερόντων και θα ξεκαθαρίζει ότι οι κρατικές επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν τέτοια δάνεια.

Τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης θα καλύπτουν κατά ανώτατο όριο το 50% του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού σχεδίου, το 30% θα είναι τραπεζική χρηματοδότηση και το 20% ιδία συμμετοχή του επιχειρηματία. Οι προϋποθέσεις ώστε μια επιχείρηση να λάβει χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι :

  • Να έχει καταθέσει επενδυτικό σχέδιο
  • Να πληρεί τα βασικά στοιχεία τραπεζικής δανειοδότησης. Ωστόσο, ακόμα και επιχείρηση με κακή οικονομική κατάσταση (αξιολόγηση CCC και κάτω) μπορεί να δανείζεται από το κράτος με 0,4%-0,65% αν παρέχει υψηλές ή συνήθεις εξασφαλίσεις και μόλις 1% χωρίς καν εξασφαλίσεις. Το ίδιο ισχύει και για νέες (start-up) επιχειρήσεις χωρίς καμία εξασφάλιση.

Σχετική απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για τη διαδικασία χορήγησης των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπει ότι απαγορεύεται η χρήση των πόρων για δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για αναχρηματοδότηση δανείων εκτός των περιπτώσεων δανείων διασύνδεσης (bridge loans) συνδεδεμένων με την επένδυση.

Η ιδία συμμετοχή που θα πρέπει να καταβάλουν για τη δανειοδότησή τους οι επιχειρήσεις θα πρέπει να μπορεί να καλυφθεί κατά το ήμισυ με εισφορές σε είδος και άλλα ισοδύναμα μέτρα, δηλαδή πλην των μετρητών.

Βασικός όρος που θα πρέπει, επίσης, να τηρηθεί είναι η μη υπέρβαση του ορίου των κρατικών ενισχύσεων. Πρόκειται για τα ποσά που έχει πάρει συνολικά μια επιχείρηση από κρατικά μέτρα στήριξης, όπως επιδοτήσεις, εγγυήσεις δανείου ή επιτοκίου και τα οποία αθροιζόμενα δεν θα πρέπει να ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο όριο ανά τριετία.

Πώς θα γίνεται η αξιολόγηση των επενδύσεων

Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων θα περάσει από αξιολογητές που θα πιστοποιούν ότι οι επενδυτικές προτάσεις είναι συμβατές με τους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε. για την έγκρισή τους και από τις ίδιες τις τράπεζες που θα διασφαλίζουν το οικονομικό αντικείμενο της επένδυσης. Τα επενδυτικά σχέδια θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι η επένδυση είναι κερδοφόρα, δηλαδή έχει θετική παρούσα αξία, διασφαλίζοντας ότι η χρηματοδότηση βασίζεται σε ασφαλή οικονομικά κριτήρια, ενώ η τράπεζα θα πρέπει να παρακολουθεί στενά την εκτέλεση της επένδυσης.

Τα επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ θα πρέπει να συνοδεύονται με έλεγχο βιωσιμότητας, με βάση τα κριτήρια για την κλιματική αλλαγή. Η τήρηση του κανόνα περί κλιματικής ουδετερότητας είναι άλλωστε αναγκαία συνθήκη για κάθε επενδυτική πρωτοβουλία που θα ελέγχεται για το κατά πόσο τηρείται η αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης, δηλαδή του κατά πόσο η επένδυση είναι πράσινη.

Οι τράπεζες υποχρεούνται να διοχετεύσουν τουλάχιστον το 38,5% των δανείων του Ταμείου σε έργα που ανταποκρίνονται στον στόχο της πράσινης μετάβασης και τουλάχιστον το 20,8% των δανείων σε έργα που ανταποκρίνονται στον στόχο της ψηφιακής μετάβασης. Έτσι, κάθε επένδυση που υποβάλλεται για χρηματοδότηση θα πρέπει να αποτυπώνει τι ποσοστό του προϋπολογισμού της θα διατεθεί σε δαπάνες για αυτές τις δύο κατηγορίες.

Τέλος του 2021, αρχές του 2022 αρχίζουν τα προγράμματα επιδοτήσεων

Με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τέλη του 2021 με αρχές του 2022 αναμένεται να ξεκινήσουν τα προγράμματα που αφορούν στο ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και στο μετασχηματισμό στον γεωργικό τομέα.

Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα, η επιδότηση για την Ψηφιακή Μετατροπή των Επιχειρήσεων (ψηφιακές πωλήσεις, πληρωμές, τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοασφάλεια, κ.λπ) αφορά την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών προηγμένης τεχνολογίας σε MME, με στόχο την υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού των ελληνικών MME με την παροχή όλων των κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων. H δράση θα καλύψει 100.000 επιχειρήσεις και θα μείνει ανοικτή για 3 χρόνια.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει ως στόχο την αφομοίωση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις σε συνδυασμό με την εισαγωγή φορολογικών κινήτρων με τη μορφή υπερ-αποσβέσεων δαπανών και παγίων για τη προμήθεια λογισμικού, εγκατάσταση εξειδικευμένου εξοπλισμού, αναβάθμιση ταμειακών μηχανών και των συσκευών POS. Επιπλέον θα τρέξει και το πρόγραμμα έξυπνη μεταποίηση για την αναβάθμιση του παραγωγικού εξοπλισμού και των υποδομών των μεταποιητικών επιχειρήσεων με οικονομική ενίσχυση των σχετικών επενδύσεων σε συστήματα έξυπνης μεταποίησης και τεχνητής νοημοσύνης.

Το πρόγραμμα μετασχηματισμός στον γεωργικό τομέα αφορά την προώθηση προγραμμάτων ενίσχυσης του αγροτοδιατροφικού τομέα για την υλοποίηση επενδύσεων οι οποίες προσανατολίζονται στην πράσινη γεωργία και τη γεωργία της ακρίβειας. Σε αυτό περιλαμβάνεται και η συμβολαιακή γεωργία. Τα προγράμματα αφορούν μεταξύ άλλων, την καινοτομία και την οικολογική επεξεργασία γεωργικών προϊόντων, τον εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα, την αναδιάρθρωση καλλιεργειών και τη γενετική βελτίωση ζώων.  

Επιδοτήσεις 520 εκατ. ευρώ από το Eλλάδα 2.0 θα μοιράσει η Συγχρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων για τον οικονομικό μετασχηματισμό του γεωργικού τομέα και ανάπτυξη του τομέα της υδατοκαλλιέργειας. Στην αγροδιατροφή προωθούνται δράσεις σχετικά με αποτελεσματικές μεθόδους παραγωγής που αυξάνουν την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. Επιπλέον, προωθούνται δράσεις έρευνας και καινοτομίας, ενισχύεται ο προσανατολισμός στην αγορά καθώς και η ικανότητα διείσδυσης στις διεθνείς αγορές με σκοπό τον οικονομικό μετασχηματισμό του τομέα. Βασικό στοιχείο των επενδύσεων είναι η εισαγωγή ψηφιακών τεχνολογιών.