Της Ζωρζέτ Ζολώτα
[email protected]
Σε μια ιστορική συμφωνία κατέληξαν χθες οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον πολυετή προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 1,8 τρις ευρώ, με την Άγκελα Μέρκελ να πετυχαίνει τον συμβιβασμό της Ουγγαρίας και της Πολωνίας για τους όρους του κράτους δικαίου ως προϋπόθεση στην εκταμίευση κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έτσι η Γερμανίδα καγκελάριος μπορεί να παραδώσει την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε στην Πορτογαλία τον Ιανουάριο του 2021 έχοντας κλείσει ένα από τα σοβαρά κεφάλαια για την συνύπαρξη των κρατών-μελών.
Η Κομισιόν, παράλληλα, λαμβάνει το πράσινο φως για την έκδοση ομολόγων του Ταμείυο Ανάκαμψης, το οποίο αναμένεται να παίξει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της Ευρώπης από το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους, δηλαδή μόλις θα ξεκινήσουν να διανέμονται κεφάλαια στα κράτη-μέλη. Φιλόδοξοι στόχοι τέθηκαν, επίσης, για το περιβάλλον με τους ηγέτες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να ολοκληρώνουν τις εργασίες τους μετά από ένα 19ώρο διαβουλεύσεων. Όπως διεμήνυσε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ, η Ε.Ε αποφάσισε τη μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 55% το 2030 από τα επίπεδα του 1990, αντί του 40% που ήταν το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Οι αποφάσεις από τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε μαζί με την επέκταση και την παράταση των αγορών ομολόγων και της χορήγησης φθηνών δανείων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτουν τις προδιαγραφές για μια επιτάχυνση της ανάκαμψης στην Ευρωζώνη μόλις υπάρξουν απτά αποτελέσματα από την διανομή των εμβολίων για την καταπολέμηση της νόσου Covid-19. Από τα μέσα Νοεμβρίου επικράτησε μεγάλη αβεβαιότητα για την τύχη του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δις ευρώ μετά την άσκηση βέτο από τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, με την υπόλοιπη Ε.Ε να διερευνά τρόπους για να τις παρακάμψουν. Όμως η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία θα έχαναν πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κεφάλαια της τάξεως των 180 δις ευρώ εάν επέμεναν στο βέτο τους.
Από αυτό το σημείο και έπειτα μπορεί δρομολογηθεί η υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, βάσει του οποίου η Κομισιόν θα προχωρήσει στην άντληση δισεκατομμυρίων ευρώ για την χρηματοδότηση κρίσιμων σχεδίων για την τόνωση των οικονομιών. Το Ταμείο Ανάκαμψης απαρτίζεται από 390 δις ευρώ σε επιδοτήσεις και 360 δις ευρώ σε δάνεια με ευνοϊκούς όρους. Αναλυτές που μίλησαν στον διεθνή Τύπο τόνισαν πως ποινές για τη μη συμμόρφωση κρατών-μελών στους κανόνες του κράτους δικαίου θα εφαρμόζονται κατόπιν απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εάν έχει προηγηθεί προσφυγή από την θιγόμενη κυβέρνηση και θα αφορούν τον πολυετή προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, με αφετηρία τον Ιανουάριο του 2021.
Από την άλλη πλευρά, δεν υπήρξε μεγάλη αλλαγή από το αρχικό κείμενο της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί στην ιστορική σύνοδο του Ιουλίου του 2020. Ενστάσεις είχε η Πολωνία και για τη μείωση των εκπομπών ρύπων αλλά τελικά ο πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι, συναίνεσε στον φιλόδοξο στόχο για την μείωση των εκπομπών. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η Ε.Ε μπορεί να γίνει κλιματολογικά ουδέτερη έως το 2050, με την ηλεκτροκίνηση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να μπαίνουν αναγκαστικά πια στην ατζέντα των κυβερνήσεων.
