Η παραγωγική ιστορία ενός αιώνα του παλαιού εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης αποτυπώνεται, μέσα από πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, στην περιοδική έκθεση «Θεσσαλονίκης εμπόριον 1870 – 1970», που παρουσιάζεται από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ).
Η έκθεση, η οποία βασίστηκε στο ερευνητικό πρόγραμμα που εκπόνησε ο δρ Ευάγγελος Χεκίμογλου και τελεί υπό την αιγίδα του δήμου Θεσσαλονίκης και του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εγκαινιάζεται στο Συνεδριακό Κέντρο Τράπεζας Πειραιώς, στη Θεσσαλονίκη (Κατούνη 12 – 14), σήμερα, Πέμπτη 23 Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ, και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου 2018, με ελεύθερη είσοδο.
Οικονομικό κέντρο ενός εκτεταμένου παραγωγικού χώρου
Από την ίδρυσή της έως τις μέρες μας, και παρά τις αναπόφευκτες ανακατατάξεις, η Θεσσαλονίκη υπήρξε, για μεγάλα διαστήματα, οικονομικό κέντρο ενός εκτεταμένου παραγωγικού χώρου. Ακόμα και κατά την ταραγμένη εκατονταετία 1870 – 1970, η πόλη γνώρισε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης, κυρίως χάρη στο εμπόριο. Το τμήμα της πόλης που βρίσκεται βορειοανατολικά από το λιμάνι και νοτιοδυτικά από τη διασταύρωση της Εγνατίας και της οδού Βενιζέλου ορίζεται ως το παλαιό εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η περιοχή ενσωμάτωσε σταδιακά και άλλες χρήσεις, δραστηριότητες και ανάγκες, οι οποίες διαφοροποίησαν την παραδοσιακή της λειτουργία και τον αρχικό της χαρακτήρα.
Στα χρόνια αυτά, δραστηριοποιήθηκαν εκεί πολυάριθμες επιχειρήσεις, στις οποίες εργάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι. Τρόφιμα, ενδύματα, υπηρεσίες αποτέλεσαν βασικό κορμό του εμπορίου της πόλης, τόσο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όσο και μετά. Τα ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των επαγγελμάτων οδήγησαν στη δημιουργία άλλοτε κλειστών αγορών και άλλοτε καταστημάτων και εργαστηρίων.
Νοερή περιήγηση στο ιστορικό κέντρο της πόλης
Αυτή την ιστορία φιλοδοξεί να αφηγηθεί η έκθεση, ρίχνοντας φως σε δώδεκα δρόμους γύρω από δύο πλατείες, δύο εμπορικές γειτονιές και δύο αγορές. Οι επισκέπτες θα περιηγηθούν νοερά στο ιστορικό κέντρο, θα γνωρίσουν τις διαδοχικές επαγγελματικές χρήσεις όλης αυτής της περιόδου και θα αφουγκραστούν τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της πόλης.
Η πρώτη από τις δύο ενότητες της έκθεσης εντοπίζει σημαντικούς σταθμούς στην οικονομική ιστορία της Θεσσαλονίκης, εξετάζοντας παράλληλα τον χώρο, τις υποδομές, τη βιομηχανία και τους ανθρώπους, δυνάμεις, δηλαδή, που αλληλεπιδρούν στην εμπορική δραστηριότητα. Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει το παλαιό εμπορικό κέντρο και αναδεικνύει τις εμπορικές δραστηριότητες που επικράτησαν σε κάθε δρόμο, για πρώτη φορά με βάση τα μητρώα των επιμελητηρίων και τις εγγραφές των εμπορικών οδηγών.
Το φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση προέρχεται από το φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ, από τη συλλογή καρτ – ποστάλ Άγγελου Παπαϊωάννου / ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης, από το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, καθώς και από τους ιδιώτες συλλέκτες Αλέξη Λαπούρτα, Άρη Παπατζίκα, Νίκο Πολίτη και τους ερευνητές Ευφροσύνη Ρούπα και Ευάγγελο Χεκίμογλου. Προβάλλονται, επίσης, αποσπάσματα της σειράς της ΕΡΤ, «Πανόραμα του αιώνα», σε σκηνοθεσία Φώτου Λαμπρινού, τα οποία παραχωρήθηκαν στο ΠΙΟΠ.
Ξεναγήσεις
Καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιούνται από το ΠΙΟΠ, σε συνεργασία με την πολιτιστική ομάδα Dot2Dot, ειδικές θεματικές διαδρομές και εναλλακτικές ξεναγήσεις στο παλαιό εμπορικό κέντρο της πόλης,κάθε δεύτερο Σάββατο του μήνα (ώρα 11:00). Η συμμετοχή είναι δωρεάν, με απαραίτητη κράτηση.
Παράλληλα, με αφορμή την έκθεση, το ΠΙΟΠ συμμετέχει στο φετινό πρόγραμμα του Open House Thessaloniki 2017 με την ειδική θεματική διαδρομή «Χώροι εμπορίου», για σχολικές ομάδες (24/11) και για γενικό κοινό (25 και 26/11). Η συμμετοχή στη δράση είναι δωρεάν. Για τις σχολικές ομάδες, είναι απαραίτητη η κράτηση. Για το γενικό κοινό, θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Πληροφορίες
Συνεδριακό Κέντρο Τράπεζας Πειραιώς: Κατούνη 12 – 14, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 385662, πληροφορίες για την έκθεση και για το πρόγραμμα δράσεων: piop.gr. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 10:00 – 17:00, Σάββατο και Κυριακή: 10:00 – 16:00. Είσοδος: ελεύθερη.
