Νέες τεχνολογίες, νέα μοντέλα εργασίας και αλλαγές που συνδέονται με την 4η βιομηχανική επανάσταση έρχονται πρώιμα λόγω της πανδημίας και αλλάζουν άρδην το τοπίο στην εκπαίδευση και στην εργασία. Πέρα όμως από τα οφέλη, οι ειδικοί του ανθρώπινου δυναμικού προαναγγέλλουν διαρθρωτικές αλλαγές και “lockdown” διαρκείας στην αγορά εργασίας. Αυτό προκύπτει από τη μελέτη των επιπτώσεων της κρίσης του κορωνοϊού (Covid-19) σε όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και ειδικά στους κλάδους φιλοξενίας, εστίασης, χονδρεμπορίου και λιανεμπορίου αλλά και στα επαγγέλματα των πωλητών, των retail managers, των διευθυντών ξενοδοχείων και των εργαζόμενων στην προετοιμασία του φαγητού, που βρίσκονται στο φάσμα του υψηλότερου κινδύνου. Οι επιχειρήσεις στη χώρα μας επέδειξαν αντανακλαστικά και εναρμονίστηκαν γρήγορα με τα πρωτόκολλα και τους κανόνες για προστασία των εργαζόμενων σε επιχειρήσεις, εργοστάσια και καταστήματα. Ανέλαβαν δράσεις για την προστασία των εργαζομένων τους, αλλά και για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, των τοπικών κοινωνιών και της χώρας ευρύτερα. Αλλά αυτό φαντάζει τώρα ως ένα μόνο μέρος της συνολικής αποστολής τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Cedefop, που εντοπίζει ασύμμετρο αντίκτυπο της πανδημίας, όχι μόνο σε διαφορετικές οικονομικές δραστηριότητες και επαγγέλματα στην αγορά εργασίας, αλλά και σε διαφορετικές ομάδες εργατικού δυναμικού, περίπου 45 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ-27 (23% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ-27) αντιμετωπίζουν πολύ υψηλό κίνδυνο. Επίσης ένα επιπλέον 22% του εργατικού δυναμικού εκτίθεται σε σημαντικό βαθμό σε αυτό τον κίνδυνο. Ειδικά για την ελληνική αγορά εργασίας, περίπου 30% της συνολικής απασχόλησης, δηλαδή 1,2 εκατ. εργαζόμενοι, αντιμετωπίζουν πολύ υψηλό κίνδυνο. Οι εκτιμήσεις αποκαλύπτουν ότι το βάρος της κοινωνικής απόστασης εξαιτίας του Covid-19 πέφτει δυσανάλογα στις ευάλωτες ομάδες του εργατικού δυναμικού, όπως οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι, οι ξένοι υπήκοοι και οι λιγότερο μορφωμένοι. Ο κίνδυνος είναι επίσης υψηλότερος για όσους βρίσκονται σε πιο δύσκολες συνθήκες εργασίας, όπως π.χ. όσους εργάζονται περισσότερες ώρες ή δουλεύουν από πολλές διαφορετικές τοποθεσίες, ή απασχολούνται σε χώρους εργασίας μικρού μεγέθους. Ενδεικτικό εξάλλου των προκλήσεων στην αγορά εργασίας είναι το γεγονός ότι τρεις εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού με ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά δεσμεύθηκαν και τοπικά, με ανοιχτή κοινή επιστολή να συνεργαστούν για να αποκλιμακωθεί η εργασιακή κρίση. Οι επικεφαλής των ManpowerGroup, Randstad και Adecco Group, απηύθυναν πρόσκληση στους εργοδότες, τα συνδικάτα και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να συστρατευτούν σε αυτή τη συμμαχία ενώ την ίδια στιγμή, επιχειρούνται παρεμβάσεις στις κυβερνήσεις να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν αυτές τις προσπάθειες, ώστε οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν στην εργασία τους με τρόπο ασφαλή που θα τους επιτρέψει να παραμείνουν παραγωγικοί. Όλα τα παραπάνω εγείρουν μεγάλες προκλήσεις για τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες μόλις είχαν αρχίσει να βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ μιας υπερδεκαετούς κρίσης. Θα πρέπει τώρα, υπό δύσκολες συνθήκες, να συνεχίσουν να παράγουν αξία τόσο για τον ιδιωτικό όσο και για τον δημόσιο τομέα, βασιζόμενες στο ανθρώπινο δυναμικό τους, με γνώμονα την κοινωνική υπευθυνότητα και τη διαφάνεια σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα τους. Αυτός είναι εξάλλου ο τρόπος για να ακολουθήσει η χώρα την παραίνεση του ΟΗΕ ενόψει των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη ως το 2030, “να μην μείνει κανείς πίσω”.
