Του καπετάν Εμμανουήλ Τσικαλάκη
Ο καπετάν Εμμανουήλ Τσικαλάκης είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Ε.Ν.
Η Ελληνική Ναυτιλία, όπως είναι γνωστό, έχει το μεγάλο προνόμιο να βρίσκεται στην αξιοζήλευτη πρώτη θέση, στην κορυφή δηλαδή της πυραμίδας του ναυτιλιακού κλάδου σε διεθνές επίπεδο. Ο Έλληνας πλοίαρχος και Έλληνας ναυτικός επίσης, βρίσκονται σε μια παράλληλη αναπτυξιακή πορεία με αυτήν του κλάδου τους, χάρη στην εργατικότητα, το οξύ πνεύμα, την υγιή ανταγωνιστική τους διάθεση, την ανάγκη για επαγγελματική επιβίωση στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας που δραστηριοποιούνται, την έμφυτη ναυτοσύνη τους και τέλος τη βαριά ναυτική παράδοση του τόπου μας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις έγκυρων αναλυτών της ναυτιλίας, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, τα επόμενα 10 χρόνια θα υπάρξει ανάγκη για 150.000 στελέχη πρώτης γραμμής για τις ανάγκες της παγκόσμιας ναυτιλίας! Η πρόκληση λοιπόν για τους υψηλόβαθμους Έλληνες ναυτικούς μας όπως γίνεται αντιληπτό είναι μεγάλη.
Ο Έλληνας πλοίαρχος και οι υπόλοιποι καταξιωμένοι ναυτικοί της χώρας μας, θα πρέπει τουλάχιστον να συνυπάρξουν επάξια μεταξύ των αντίστοιχων επαγγελματιών συναδέλφων τους ανά την υφήλιο, να κρατήσουν την αναγνωρισμένη υπεροχή τους και να παραμείνουν ανταγωνιστικοί και πολύ καλοί γνώστες του αντικειμένου που υπηρετούν, πρωταρχικά δηλαδή του πλοίου τους και διά μέσου αυτού, του συνόλου των σύνθετων διευρυμένων εμπορικών και όχι μόνο αναγκών, ενός σύγχρονου ναυτιλιακού ομίλου.
«Ο ναυτικός είναι το ωραιότερο επάγγελμα του κόσμου», είπε μεταξύ άλλων σε μια σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος και έχει απόλυτα δίκιο, «και το πιο απαιτητικό στις μέρες μας» θα πρόσθετα εγώ, με όλο τον σεβασμό στη μεγάλη εμπειρία και προσφορά του μεγάλου αυτού Έλληνα ναυτικού, πλοιάρχου και επιχειρηματία!
Όχι μόνο επειδή το ναυτικό επάγγελμα έγινε πιο απαιτητικό και εκτός των παραδοσιακών προτύπων, ειδικότερα στον κλάδο των πλοιάρχων, αλλά και επειδή απαιτούνται εξειδικευμένες και συνεχώς ανανεωμένες γνώσεις για τη διαχείριση των σύγχρονων πλοίων και τη διεκπεραίωση των απαιτήσεων εταιρειών και φορέων.
Στη σύγχρονη εποχή και με το Marketing, τις Δημόσιες Σχέσεις, τη Διαχείριση Κρίσεων, των Πιστοποιημένων Υπηρεσιών και της Ασφαλούς Διαχείρισης σε άνθηση, ο ρόλος των σύγχρονων πλοιάρχων αναβαθμίστηκε και επαναπροσδιορίστηκε κατά πολύ. Στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, ο πλοίαρχος δεν είναι πλέον μόνο το πρόσωπο που διοικεί το πλοίο και ασκεί εξουσία σε όσους επιβαίνουν σε αυτό! Ο πλοίαρχος λειτουργεί ως ένας σύγχρονος manager και καλείται να διαδραματίσει έναν πιο σύνθετο διοικητικό ρόλο, με γνώσεις που μπορούν σαφώς να είναι εξαιρετικά χρήσιμες για τα συμφέροντα της εταιρείας που υπηρετεί.
Συμμετέχοντας στη ζωτική ανάπτυξη μιας ναυτιλιακής εταιρείας, εκτός των τυπικά καταγεγραμμένων υποχρεώσεών του, ο πλοίαρχος είναι άμεσα υπεύθυνος για την οικονομική και εμπορική πολιτική της εταιρείας, για την υποβολή πάσης φύσεως εκθέσεων, για τη διασφάλιση των περιουσιακών της στοιχείων, αλλά και τη διατήρηση της καλής της φήμης.
Μεταξύ των σημαντικότερων ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ένας σύγχρονος πλοίαρχος και κατά προέκταση ένας ναυτικός καριέρας για να ανταποκριθεί στον ρόλο του είναι:
– η υψηλού επιπέδου παιδεία, που θα πρέπει να ξεφεύγει οπωσδήποτε από τα συνηθισμένα κλασικά standards και να περιλαμβάνει μέσα σε αυτήν και σύνθετες χρηματοοικονομικές γνώσεις όπως:
- η στρατηγική σκέψη και εκτέλεση,
- η ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και ισχυρών δεσμών εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες της εταιρείας σε κάθε λιμάνι,
- η διοίκηση και η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού που διοικεί,
- το Marketing και οι Δημόσιες Σχέσεις,
- η γνώση περισσότερων της μιας ξένης γλώσσας,
- η χρήση Η/Υ και σύνθετων προγραμμάτων Software,
- οι εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις,
- η σύγχρονη μετεωρολογία κ.ά.
Η χώρα μας βρίσκεται σε μια ιστορική καμπή και ο Έλληνας πλοίαρχος και ναυτικός που συνεχίζουν να αποτελούν «εθνικό κεφάλαιο», είναι μέρος της μεγάλης αλλαγής που επιδιώκουμε για την ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας και την επανενεργοποίηση του σύγχρονου ανταγωνιστικού ελληνικού κράτους, αναπόσπαστου τμήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στόχος των ναυτικών και της πολιτείας μας θα πρέπει να είναι η διαφύλαξη της ανταγωνιστικής τους υπεροχής, μέσω της ποιοτικότερης και πιο σύγχρονης διδασκαλίας, της συνεχούς εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, των ίσων ευκαιριών απόκτησης γνώσης, της ανάδειξης και αξιοποίησης των ιδιαίτερα ταλαντούχων στελεχών.
Ναι, η τεχνολογία των πλοίων αλλάζει συνεχώς, οι ναυτικοί είναι υποχρεωμένοι να εξελίσσονται σύμφωνα με αυτήν, ακούγονται και γράφονται πολλά, ελάχιστοι μπορούν να προβλέψουν τις εξελίξεις στον μελλοντικό τρόπο κατασκευής και πλοήγησης των υπερσύγχρονων ή ακόμη και με ηλιακή ενέργεια πλοίων. Σαφέστατα λοιπόν και ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού στο ενδεχόμενο ύπαρξης μη επανδρωμένων πλοίων θα αλλάξει, δεν πιστεύω όμως ότι ο ρόλος του ναυτικού μπορεί να απαξιωθεί ή να μηδενιστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην υφίσταται επί του πλοίου! Μην ξεχνάμε ότι πάρα πολλές διαδικασίες διεκπεραιώνονται από ανθρώπους στα λιμάνια, τις εταιρείες και τις υπηρεσίες κάθε κράτους, μην ξεχνάμε τον αστάθμητο παράγοντα των καιρικών φαινομένων και βεβαίως πολλά άλλα βασικά θέματα τεχνικής φύσεως, όπως η πλοήγηση, ο ελλιμενισμός, οι φορτοεκφορτώσεις και άλλα πολλά.
Το μέλλον και οι εξελίξεις στα πλοία είναι μπροστά μας, ας το δούμε σαν πρόκληση ώστε να καλυτερέψουμε το ίδιο το ναυτικό επάγγελμα και τις συνθήκες εργασίας των ναυτικών μας. Πρέπει να συνδράμει αποφασιστικά το κράτος μας τους νέους επαγγελματίες που επανδρώνουν καθημερινά τα υπερσύγχρονα πλοία των παγκόσμιων μεγάλων ναυτιλιακών εταιρειών ώστε να αναζωπυρωθεί η περήφανη ελληνική ναυτοσύνη και περίτρανα να εκπροσωπείται στα λιμάνια όλου του κόσμου.
