Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Οι αρχές του ελεύθερου εμπορίου πρέπει να τηρούνται και να διασφαλίζονται. Η εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τη σύναψη Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου θα πρέπει να συνεχιστεί, τονίζει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) η οποία υποστηρίζει ότι τα μέτρα προστατευτισμού είναι μία ελκυστική αλλά τελικά αναποτελεσματική λύση.
Παράλληλα η ΕΕΕ υπογραμμίζει ότι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις θαλάσσιες μεταφορές πρέπει να επιταχύνει τη διαδικασία και να παράσχει επειγόντως τα απαιτούμενα μέτρα πολιτικής για την αποδέσμευση του αναξιοποίητου δυναμικού της Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων.
Αναφερόμενη στη Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων η ετήσια έκθεση της ΕΕΕ σημειώνει ότι σήμερα πολλές διοικητικές διατυπώσεις σχετικά με το πλήρωμα και το φορτίο ενός πλοίου κατά τον κατάπλου σε λιμένες της Ε.Ε. παραμένουν ξεπερασμένες, περιττές και επαναλαμβανόμενες.
Επιπλέον, επιβαρύνουν δυσανάλογα τα πλοία που δραστηριοποιούνται στη Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων (ΝΜΑ), λόγω των συχνών προσεγγίσεων των πλοίων αυτών στα λιμάνια. Από την υιοθέτηση της Πράξης για την Ενιαία Αγορά II το 2012, η απλούστευση, ο εξορθολογισμός και η ψηφιοποίηση των δραστηριοτήτων που αφορούν στη ΝΜΑ αποτελούν μία από τις πολιτικές προτεραιότητες της Ε.Ε
Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες της Ε.Ε. που έχουν αναληφθεί προς την κατεύθυνση αυτή δεν έχουν μέχρι στιγμής επιτύχει τα αναμενόμενα και επιθυμητά αποτελέσματα. Η απλοποίηση που αναμενόταν από την Οδηγία 2010/65/ΕΕ (Διατυπώσεις για την υποβολή δηλώσεων από τα πλοία κατά τον κατάπλου ή/και απόπλου από λιμένες της Ε.Ε.) δεν υλοποιήθηκε, ενώ το Τελωνειακό έγγραφο του Δηλωτικού Φορτίου -που εισάγεται μέσω του Τελωνειακού Κώδικα της ΕΕ- θα εφαρμοστεί μόνο μετά το 2020 και δεν καλύπτει όλες τις απαραίτητες απλουστεύσεις.
Η υφιστάμενη Οδηγία της Ε.Ε. για τις Διατυπώσεις σχετικά με την υποβολή δηλώσεων από τα πλοία θα πρέπει να αναθεωρηθεί επειγόντως για την πραγματική και αποτελεσματική εναρμόνιση των διεπαφών των τελικών χρηστών, των διαδικασιών υποβολής πληροφοριών και δεδομένων στα λιμάνια, εκπληρώνοντας έτσι τον αναφερόμενο στόχο της μείωσης του περιττού διοικητικού φόρτου για τα πλοία και τα πληρώματα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει και να θεσπίσει μέτρα, όπως το e-Manifest, τα οποία θα απλοποιήσουν τις διοικητικές διαδικασίες, ιδίως για τις υπηρεσίες που αφορούν στη ΝΜΑ με χώρες εκτός Ε.Ε., και επιπρόσθετα θα εξασφαλίσουν την πρόσβαση στις λιμενικές υπηρεσίες, ενώ θα εγγυηθούν την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων.
Το εκκρεμές ζήτημα της απλούστευσης των λιμενικών ή τελωνειακών διατυπώσεων θα πρέπει επίσης να εξεταστεί στο πλαίσιο της εφαρμογής του Κανονισμού 2017/352 για τους λιμένες της Ε.Ε., όπου εντοπίζονται κρίσιμα ζητήματα σχετικά με πλοία που παρέχουν μη προγραμματισμένες (δηλαδή συχνές αλλά όχι τακτικές) υπηρεσίες στη ΝΜΑ.
Ελεύθερο εμπόριο: αιμοδότης της οικονομίας
Αναλυτικότερα στην ετήσια έκθεση της η ΕΕΕ, αναφερόμενη στο ελεύθερο εμπόριο, σημειώνει ότι καθώς η παγκοσμιοποίηση αυξάνει τη ζήτηση για τη θαλάσσια μεταφορά εμπορευμάτων, το θαλάσσιο εμπόριο διευκολύνει με τη σειρά του την παγκοσμιοποίηση. Μολονότι η ναυτιλία είναι ένας παγκόσμιος κλάδος από την εποχή των ιστίων, οι θαλάσσιες εμπορικές οδοί δεν ήταν προσβάσιμες στα πλοία όλων των σημαιών μέχρι το τέλος της αποικιοκρατίας.
Η σταδιακή υποχώρηση των διάφορων μορφών προστατευτισμού, όπως η διάκριση με βάση τη σημαία, η μονομερής, διμερής ή και περιφερειακή διαφύλαξη φορτίων, προήγαγε την ελεύθερη πρόσβαση στις αγορές, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου και κατ’ επέκταση των θαλάσσιων μεταφορών.
Το ελεύθερο εμπόριο και η φιλελευθεροποίηση των εμπορικών συναλλαγών εξαρτώνται από την τήρηση και τη συνεπή εφαρμογή των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ιδίως εκείνων που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές, καθώς και της αρχής του ελεύθερου και θεμιτού ανταγωνισμού.
Τα προστατευτικά μέτρα, μία ελκυστική αλλά τελικά αναποτελεσματική λύση, θα πρέπει να αποφεύγονται, καθόσον με αυτά διακινδυνεύεται να προκληθεί ένας εμπορικός πόλεμος με την επιβολή αντιμέτρων και με αναπόφευκτη συνέπεια την καθυστέρηση επιστροφής σε υγιείς οικονομίες. Ελλείψει μιας πραγματικά διεθνούς εμπορικής συμφωνίας στο επίπεδο του ΠΟΕ, η Ε.Ε. επιδιώκει τη σύναψη διμερών εμπορικών συμφωνιών.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών επικροτεί τη φιλόδοξη εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου (Free Trade Agreements – FTAs) και την ενθαρρύνει να εντείνει τις διμερείς ή πολυμερείς διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες, με στόχο τη μείωση των εμποδίων στο εμπόριο και την εξασφάλιση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών στις διεθνείς ναυτιλιακές αγορές. Όσον αφορά στη Διατλαντική εμπορική σχέση, ένας εποικοδομητικός εμπορικός διάλογος μεταξύ της Ε.Ε. και των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση μελλοντικών γεωπολιτικών προκλήσεων είναι απαραίτητος. Και οι δύο εμπορικοί εταίροι θα πρέπει να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους να διατηρήσουν ελεύθερες και ανοικτές τις αγορές θαλάσσιων μεταφορών και να υποστηρίξουν ένα διαφανές και χωρίς διακρίσεις διμερές εμπορικό σύστημα.
