Του Δημήτρη Φιλίππου*
Είναι νομίζω κοινή αποδοχή ότι μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας του νέου κορονοϊού (SARSCoV-2) και της ασθένειας που προκαλεί (COVID19), η πραγματικότητα στον κόσμο και στη χώρα μας αλλάζει ριζικά. Είναι μια κρίση που φέρνει σημαντικές προκλήσεις, αλλά όπως κάθε κρίση ίσως προσφέρει και σημαντικές ευκαιρίες για να υιοθετήσουμε νέους, καινοτόμους και πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς προγραμματισμού και δράσης, αλλά και να αναδείξουμε αξίες όπως η συλλογική δράση και αλληλεγγύη που είχαν δοκιμαστεί τα τελευταία χρόνια.
Το πρώτο κύμα της πανδημίας αφήνει σιγά – σιγά τη χώρα μας περήφανη και πιο σίγουρη για τις δυνατότητές της. Χάρη στον έγκαιρο προγραμματισμό, τη συλλογική μας δράση και αλληλεγγύη και τη συμμόρφωση που δείξαμε όλοι ως πολίτες και οργανισμοί καταφέραμε να ελαχιστοποιήσουμε τις υγειονομικές και κοινωνικές μας απώλειες, να επιπεδώσουμε την καμπύλη εξάπλωσης της νόσου, ενισχύσαμε το σύστημα υγείας ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά στο μέλλον παρόμοια κύματα και εκσυγχρονίσαμε τις ψηφιακές δυνατότητες του κράτους. Κυρίως δείξαμε τι μπορεί να πετύχει η αντιμετώπιση των προβλημάτων με βάση την επιστήμη, τον ειλικρινή διάλογο, την κοινωνική μας ευαισθησία για τη σημασία της προστασίας της υγείας και της ζωής των συμπολιτών μας και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων, την κοινωνική μας αλληλεγγύη όπως εκφράσθηκε με τις δωρεές ατόμων και ιδιωτών για το σύστημα υγείας και το δίκτυο των εθελοντών μας, αλλά και την αλλαγή προτεραιοτήτων. Την προτεραιότητα στην ενίσχυση του συστήματος υγείας, την προτεραιότητα στον έγκαιρο σχεδιασμό και προγραμματισμό, την προτεραιότητα στην έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση, την προτεραιότητα στη γνώμη των ειδικών, στη λήψη κυβερνητικών αποφάσεων με κοινωνική ευαισθησία. Για όλους αυτούς τους λόγους, προσφέρω και εγώ το δικό μου ευχαριστώ στο προσωπικό του ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ, σε όλους τους επαγγελματίες και προσωπικό του συστήματος υγείας όλων των φορέων και βαθμίδων για την αφοσίωση και αυταπάρνηση στο έργο τους όλη αυτή την περίοδο, την εγρήγορση και αποτελεσματική τους λειτουργία και τη βαθιά πεποίθησή τους ότι μπορούμε να βγούμε νικητές και από αυτή την πρόκληση.
Οι δύσκολες προκλήσεις όμως συνεχίζονται. Καλούμεθα όλοι να αντιμετωπίσουμε ένα δεύτερο κύμα οικονομικής κρίσης, εξωγενούς είναι αλήθεια αυτή τη φορά, το οποίο όμως έρχεται ακριβώς τη στιγμή της επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον καλούμεθα να ενισχύσουμε το σύστημα υγείας γιατί η υγεία, τόσο εν όψει της πανδημίας όσο πλέον και μετέπειτα θα αποτελεί παγκοσμίως και στη χώρα μας ουσιαστική προϋπόθεση οικονομικής ανάπτυξης. Η υγεία πλέον θα αποτελεί θετική οικονομική επένδυση και δεν θα θεωρείται επιπλέον κόστος.
Στα πλαίσια αυτά νομίζω μπορούμε να εξειδικεύσουμε έναν αρχικό οδικό χάρτη για το άμεσο και μεσοπρόθεσμο επόμενο χρονικό διάστημα ως εξής:
- Η υγεία ως επένδυση:
Ενίσχυση του συστήματος υγείας σε υποδομές και τεχνολογία για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Εξασφάλιση της επάρκειας των απαραίτητων θεραπευτικών, διαγνωστικών και προληπτικών παρεμβάσεων και θεραπειών για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ενίσχυση του συστήματος υγείας για τη μείωση των επιπτώσεων στο επίπεδο υγείας από άλλες παθήσεις. Περαιτέρω ενδυνάμωση του συστήματος δημόσιας υγείας, ανάπτυξη παρεμβάσεων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας για τη μείωση της ζήτησης νοσοκομειακών υπηρεσιών, εξορθολογισμός και αποτελεσματική / αποδοτική χρήση της φαρμακευτικής περίθαλψης, ενίσχυση του εμβολιασμού για τη μείωση της ζήτησης ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών.
- Ενίσχυση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της διοίκησης του συστήματος υγείας:
Περαιτέρω ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων και τεχνικών για αποτελεσματική και γρήγορη ψηφιακή υγεία. Ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών στον τομέα της διάγνωσης, της πρόληψης, της παρακολούθησης και της συνέχειας της φροντίδας. Εισαγωγή εργαλείων και θεσμών αποτελεσματικής διοίκησης. Συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Ορθολογικός προγραμματισμός και εκτίμηση αναγκών με συμπερίληψη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.
- Ενθάρρυνση της καινοτομίας αλλά και αποτελεσματική και οικονομική διαχείρισή της.
Έμφαση σε προληπτικές υπηρεσίες στην κοινότητα, καινοτόμες υπηρεσίες στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ενίσχυση της έρευνας (κλινικής, επιδημιολογικής, οικονομικής). Εντατικοποίηση των λειτουργιών Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας και Διαπραγματεύσεων. Έμφαση στη σωστή ισορροπία μεταξύ καινοτομίας για την κάλυψη υγειονομικών αναγκών και ανάγκης για αποτελεσματική διαχείριση των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, των ηλικιωμένων και των χρονίως πασχόντων. Συνεργασία στην αναθεώρηση συνταγογραφικών και διαγνωστικών πρωτοκόλλων. Χρήση δεδομένων κλινικής πρακτικής (Real World Evidence). Προσέλκυση κλινικών μελετών τόσο σε προεγκριτικό όσο και σε μετεγκριτικό επίπεδο.
- Ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για τις επενδύσεις στον τομέα της υγείας
Διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για αυξημένο ρόλο της χώρας στο παγκόσμιο επενδυτικό και παραγωγικό περιβάλλον στις επιστήμες υγείας, αξιοποιώντας τις ακαδημαϊκές, παραγωγικές και ψηφιακές δυνατότητες της χώρας, ενισχύοντας καινοτόμες επιχειρηματικές προσεγγίσεις (start-ups), τεχνολογικές υποδομές και επιχειρηματικό δυναμικό.
Ο ΕΟΦ καλείται να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στο νέο πεδίο της υγείας μετά την κρίση και η διοίκηση και οι εργαζόμενοι του οργανισμού ήδη εργάζονται γι’ αυτό.
