Του Κωστή Χατζηδάκη*
Το 2020 η χώρα και ο κόσμος ολόκληρος έδωσαν μία τεράστια μάχη ενάντια στην πανδημία του κορονοϊού. Και θα συνεχίσουμε να τη δίνουμε κατά προτεραιότητα μέχρι να φέρουμε και πάλι την κανονικότητα στις ζωές μας. Παράλληλα όμως δεν σταματήσαμε ούτε στιγμή να εργαζόμαστε συστηματικά για την επόμενη μέρα. Για το πώς θα δώσουμε στην Ελλάδα προοπτική ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης. Και σε αυτή την προσπάθεια παίζει κρίσιμο ρόλο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Πόσω μάλλον όταν το 37% των πόρων των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, θα κατευθυνθεί σε πράσινες δράσεις. Θα παρουσιάσω την προσπάθειά μας αυτή με 8 συγκεκριμένα παραδείγματα πολιτικών που προωθούμε για τη βιώσιμη ανάπτυξη:
Εξοικονόμηση ενέργειας
Ξεκινά αυτές τις μέρες το νέο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας, το «Εξοικονομώ- Αυτονομώ». Είναι ένα πρόγραμμα πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε παρόμοιο πρόγραμμα εξοικονόμησης του παρελθόντος, καθώς θα χρηματοδοτηθεί με 850 εκατ. ευρώ! Και θα το ακολουθήσουν ακόμη μεγαλύτερες δράσεις, καθώς μόνο οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης για τέτοιες δράσεις μέχρι το 2023 θα φτάσουν τα 3 δισεκατομμύρια! Ως αποτέλεσμα, ενώ την τελευταία δεκαετία αναβαθμίστηκαν ενεργειακά 130.000 κατοικίες συνολικά, τώρα θα αναβαθμίζονται 60.000 κατοικίες κάθε χρόνο! Και παράλληλα θα δημιουργηθούν πάνω από 22.000 θέσεις εργασίας μέχρι το 2030 σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Άρα, όταν μιλάμε για εξοικονόμηση ενέργειας, μιλάμε για μία πράσινη πολιτική, αλλά και μια πολιτική με αναπτυξιακό πρόσημο για τη χώρα.
Πράσινη ενέργεια
Με τον περιβαλλοντικό νόμο 4685/2020 απλοποιήσαμε σημαντικά την αδειοδότηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με στόχο την ενθάρρυνση των επενδύσεων και την ενίσχυση του μεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα στο 35% το 2030, που είναι άλλωστε και οστόχος που έχουμε θέσει με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Ακολουθεί ωστόσο και δεύτερο κύμα απλούστευσης με νέο νομοσχέδιο για την ενέργεια που θα αφορά την απλοποίηση των επόμενων φάσεων έως και την Άδεια Λειτουργίας των ΑΠΕ αλλά και τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για τις υβριδικές μονάδες (που θα συνδυάζουν ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας), τις μονάδες αποθήκευσης και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Στις ΑΠΕ θέλουμε να πάμε σταδιακά και με βάση όσα ήδη έχουμε ανακοινώσει σε ένα μοντέλο ελεύθερης αγοράς. Πράγμα στο οποίο συμβάλλει καθοριστικά η εφαρμογή του target model που πετύχαμε να γίνει και στη χώρα μας πραγματικότητα από 1ης Νοεμβρίου 2020.
Απολιγνιτοποίηση
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πολιτική της κυβέρνησης για την απολιγνιτοποίηση με στόχο να κλείσουν μέχρι το 2023 τα εργοστάσια της ΔΕΗ με λιγνίτη, ντίζελ και μαζούτ σε όλη τη χώρα (με την εξαίρεση της Πτολεμαΐδας V που θα κλείσει το 2028).Είναι μια πολιτική επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους περιβαλλοντικούς, αλλά και για λόγους οικονομικούς για τη ΔΕΗ, γιατί αυτά τα καύσιμα της στοιχίζουν πλέον πανάκριβα. Η πολιτική αυτή θα συνοδεύεται και από οικονομικά μέτρα στήριξης και δίκαιης μετάβασης για τις κοινωνίες της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Ο οδικός χάρτης θα είναι το Masterplan δίκαιης μετάβασης το οποίο παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο Υπουργικό Συμβούλιο. Είναι μια μετάβαση που θα στηριχθεί σε κονδύλια ύψους 5 δισ. ευρώ (ποσό δεκαπλάσιο των πόρων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος για τη Δυτική Μακεδονία) και στα κατάλληλα επενδυτικά κίνητρα (έχουμε ήδη παρουσιάσει 16 εμβληματικές επενδύσεις που έχουν κατατεθεί) με στόχο να πετύχουμε τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών.
Ηλεκτροκίνηση
Με την ψήφιση του νόμου για την ηλεκτροκίνηση και την έναρξη του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» η Ελλάδα βρίσκεται από το περασμένο καλοκαίρι στις παρυφές της εποχής των φιλικών προς το περιβάλλον μετακινήσεων. Το «Κινούμαι Ηλεκτρικά» είναι όμως επίσης μια αναπτυξιακή ένεση για την εθνική οικονομία σε μία κρίσιμη περίοδο όπως αυτή που διανύουμε, καθώς έχει προϋπολογιστεί να πέσουν 100 εκατομμύρια ευρώ που θα ενισχύσουν την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων μέχρι το τέλος του 2021! Δεν σταματάμε όμως σε αυτά. Καθώς σχεδιάζουμε την άντληση περισσότερων πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης για μια σειρά επιπλέον δράσεων: για τις υποδομές φόρτισης, για την εγχώρια παραγωγή μπαταριών και φορτιστών, αλλά και την ενίσχυση αυτής καθαυτής της ηλεκτροκίνησης στις δημόσιες μεταφορές (πράγμα στο οποίο το υπουργείο Μεταφορών έχει καθοριστικό ρόλο), τα ταξί και τα οχήματα του τουριστικού τομέα.
Ηλεκτρικές διασυνδέσεις
Προωθούμε παράλληλα με ταχύτητα τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών. Τελειώνουμε έτσι με τους ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά. Εδώ θα έχει καθοριστικό ρόλο το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς έχουμε προτείνει να χρηματοδοτήσει τόσο το έργο της μεγάλης διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής όσο και την τέταρτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων. Είναι δράσεις που ωφελούν τόσο το περιβάλλον όσο και τον κατασκευαστικό τομέα, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην προσπάθεια για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Προστασία της φύσης
Από την παρουσίαση των πράσινων πολιτικών που προωθούμε δεν θα μπορούσαν να λείπουν φυσικά οι ρυθμίσεις που προωθήσαμε με τον περιβαλλοντικό νόμο 4685/2020 με τις οποίες υιοθετήσαμε και στην Ελλάδα ένα ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης των περιοχών Natura. Τώρα επιδιώκουμε να χρησιμοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα που μας δίνει ο περιβαλλοντικός νόμος και να στηρίξουμε την ίδια την περιβαλλοντική προστασία με πολύ περισσότερα κονδύλια από αυτά που έδωσε οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση στο παρελθόν! Ενώ έχουμε επεξεργαστεί και το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων (το οποίο επίσης παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο Υπουργικό Συμβούλιο) και είναι το μεγαλύτερο που είχε η χώρα στην πρόσφατη ιστορία της!
Διαχείριση των αποβλήτων
Στα θέματα διαχείρισης των αποβλήτων προσπαθούμε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος δεκαετιών! Κλείνουμε όλους τους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (τους λεγόμενους ΧΑΔΑ) μέχρι το τέλος του 2022. «Τρέχουμε» τη γρήγορη δημοπράτηση 17 σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων μέσα στο 2020. Παρουσιάσαμε το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων με φιλόδοξους στόχους, όπως η σημαντική αύξηση της ανακύκλωσης. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια για την επέκταση του καφέ κάδου (δηλαδή του κάδου για τα τρόφιμα) σε όλη την επικράτεια. Ενώ ήμασταν μεταξύ των πρώτων της Ε.Ε. που ενσωμάτωσαν την κοινοτική οδηγία για την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης από τον Ιούλιο του 2021 (στο Δημόσιο από τις αρχές του 2021), την οποία ενισχύσαμε με επιπλέον εθνικά μέτρα. Τέλος, σημαντική θέση στον προγραμματισμό μας καταλαμβάνει το νομοσχέδιο το οποίο ενισχύει την ανακύκλωση και θεσπίζει χωριστά ρεύματα συλλογής για το οποίο πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες συνθέτουν μία κατεύθυνση που έχει ως πρώτη προτεραιότητα φυσικά το περιβάλλον, δημιουργεί όμως και ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης.
Μεταρρύθμιση της χωροταξίας και της πολεοδομίας
Ψηφίστηκε πριν από λίγες μέρες από τη Βουλή των Ελλήνων το νομοσχέδιο εκσυγχρονισμού του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού. Είναι μία μεταρρύθμιση-τομή για τη χώρα με την οποία: Προστατεύουμε το περιβάλλον, καθώς -μεταξύ άλλων- περιορίζουμε την εκτός σχεδίου δόμηση παράλληλα με την εφαρμογή ενός εκτεταμένου προγράμματος εκπόνησης τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Ενισχύουμε την εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη και επενδύσεις, με μέτρα όπως ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος των χρήσεων γης και η ενθάρρυνση ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε οργανωμένα επιχειρηματικά πάρκα. Στηρίζουμε την ιδιοκτησία με παρεμβάσεις όπως η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, ο εξορθολογισμός του συστήματος ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, αλλά και η επιτάχυνση των πολεοδομικών σχεδίων. Είναι ένα νομοσχέδιο με το οποίο πετυχαίνουμε αυτό που ήδη ισχύει σε όλη την Ευρώπη: την ενισχυμένη προστασία του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την οικονομική ανάπτυξη!
Αυτά τα 8 παραδείγματα πολιτικών δείχνουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης στην πατρίδα μας τον τελευταίο 1,5 χρόνο, αλλά και το φιλόδοξο σχεδιασμό που έχουμε μπροστά μας. Σχεδιασμός που επιδιώκει να κάνει την Ελλάδα πρωταγωνίστρια τόσο στα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος όσο και στα θέματα της πράσινης ανάπτυξης στη μετά τον κορονοϊό εποχή. Δεν είναι ένας εύκολος στόχος. Είναι όμως ένας στόχος που μπορούμε να πετύχουμε, διότι η προσπάθειά μας γίνεται με όραμα, με σχέδιο, με αποφασιστικότητα!
