Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) θεωρείται μία από τις ασθένειες με τη μεγαλύτερη επιρροή στην υγεία του δυτικού κόσμου, ενώ, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα του IDF (International Diabetes Federation), περισσότερα από 450 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως νοσούν, με τους επιστήμονες να αναμένουν διπλασιασμό των ασθενών την επόμενη 25ετία. Στην Ελλάδα προσβάλλει περισσότερο από το 10% του γενικού πληθυσμού, ενώ εντοπίζεται σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια, ειδικά στις παιδικές ηλικίες.
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα, στις 14 Νοεμβρίου εγκαινιάστηκε η πρωτοβουλία με την επωνυμία Diabeat – «στην καρδιά του διαβήτη». Ως πρώτη ενέργεια αυτής της πρωτοβουλίας, παρουσιάζεται το νέο πρωτοποριακό portal (diabeat.gr). Μέσω της ιστοσελίδας, όσοι πάσχουν από ΣΔ -και όχι μόνο- θα μπορούν να ενημερωθούν για τη νόσο, ενώ δίνεται στον ενδιαφερόμενο η δυνατότητα να πάρει την υγεία στα χέρια του, ελέγχοντας ύποπτα συμπτώματα και να προλάβει τον ΣΔ κάνοντας εξατομικευμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής του μέσα από καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις ευαισθητοποίησης για την ασθένεια και «έξυπνα» εργαλεία. Στο portal, λόγω της παρούσας υγειονομικής συγκυρίας της πανδημίας του κορονοϊού, έχει ξεχωριστή θέση η ενημέρωση γύρω από τον κορονοϊό και τον διαβήτη, ενώ οι χρήστες μπορούν να ελέγξουν τα συμπτώματά τους και να λάβουν συμβουλές διά μέσου του εργαλείου covid checker. Η πρωτοβουλία, με την επιστημονική ευθύνη υλοποίησης από την ΕΕΜΕΠΥ και την Docandu (www.docandu.com) και την υποστήριξη της Boehringer Ingelheim, σθεναρά πιστεύει ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν σύμμαχοι των ανθρώπων που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους.
Ένα «μοναδικό» εργαστήριο Νανοτεχνολογίας
Ένα μοναδικό οικοσύστημα καινοτομίας και πρωτοποριακών εφαρμογών έχει αναπτυχθεί με κεντρικό πυρήνα το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Όπως εξηγεί ο Διευθυντής του Εργαστηρίου καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης, η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου συντονίζει αυτό το διάστημα πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα, συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες εταιρείες και ερευνητικά κέντρα στον κόσμο για την κατασκευή εφαρμογών κυρίως στον τομέα των οργανικών ηλεκτρονικών, ενώ παράλληλα βρίσκονται σε εξέλιξη άλλα οκτώ εθνικά προγράμματα, στα οποία συμμετέχουν περισσότερα από 40 πανεπιστήμια, ερευνητικοί φορείς και καινοτόμες επιχειρήσεις. «Το σύνολο του επιστημονικού δυναμικού που εργάζεται στα προγράμματα αυτά είναι Έλληνες εξειδικευμένοι επιστήμονες. Στη συντριπτική του πλειονότητα (το 75%-85%) το δυναμικό αυτό προέρχεται από την περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης και είναι απόφοιτοι του ΑΠΘ. Το Εργαστήριο με τις συνολικές δραστηριότητές του αποτελεί πόλο έλξης για επιστήμονες από το εξωτερικό. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο δημιουργεί ανάχωμα στη “διαρροή εγκεφάλων”, αλλά αναστρέφει το BrainDrain σε ένα ουσιαστικό BrainGain» εξηγεί ο Διευθυντής του Εργαστηρίου καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης.
«Έξυπνη» νίκη κατά του χρόνιου πόνου
Με αφορμή την πρώτη επιτυχή εφαρμογή στη θεραπεία της ημικρανικής ινιοαυχενικής κεφαλαλγίας παγκοσμίως, ο καθηγητής Δαμιανός Ε. Σακάς, πρόεδρος της International Neuromodulation Society, Τομέας Νοτιοανατολικής Ευρώπης & καθηγητής Νευροχειρουργικής του πανεπιστημίου Αθηνών, μας παρουσιάζει μια «έξυπνη» ηλεκτρονική μικροσυσκευή που περιέχει αισθητήρες κίνησης του σώματος και ολοκληρωμένα, «ευφυή» κυκλώματα και τερματίζει τον χρόνιο αφόρητο πόνο. Αφορά, όπως λέει, τρεις περιπτώσεις ασθενών, που πάσχουν από χρόνιο έντονο πόνο, μη ελεγχόμενο με φάρμακα, που γινόταν αφόρητος κατά την κίνηση, και θεραπεύθηκαν πλήρως με εμφύτευση επί της κεφαλής ή επί του νωτιαίου μυελού, της μικροσυσκευής ηλεκτρονικής τροποποίησης του νευρικού συστήματος, πολύ προηγμένης τεχνολογίας. Η μικροσυσκευή αυτή αποτελεί ένα τεχνολογικό άλμα μετά από στασιμότητα εξέλιξης περίπου 20 ετών. Η κύρια καινοτομία που την διαφοροποιεί από ήδη υπάρχουσες συσκευές, είναι ότι διαθέτει αισθητήρες κίνησης και ταχύτητας και μετρητή επιτάχυνσης του σώματος σε συνδυασμό με τεχνολογία ανάλογη με αυτή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και κινητών τηλεφώνων (Gaming και Smart Phones Technologies). Με χρήση αυτών των αισθητήρων τεχνολογίας Restore Sensor, η συσκευή λαμβάνει και αναλύει πληροφορίες (καταγράφει σήματα) από το σώμα του ασθενούς, και αντιλαμβάνεται τις διάφορες θέσεις του, όταν είναι σε στατική κατάσταση και όταν κινείται. Στη συνέχεια, επεξεργάζεται τις πληροφορίες, με συστήματα «τεχνητής νοημοσύνης» (τεχνητά ολοκληρωμένα νευρωνικά κυκλώματα – artificial integrated neuronal networks) και προσαρμόζει την παρεχόμενη ηλεκτρική διέγερση και την επακόλουθη τροποποίηση του νευρικού συστήματος, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, με χρήση της Adaptive Stimulation Τechnology που κάνει -από μόνη της- αυτοματικές ρυθμίσεις στην ένταση της διέγερσης, «παρακάμπτοντας τον εγκέφαλο» του ασθενούς.
Καινοτομία στην απολύμανση κατά του κορονοϊού
Ένα καινοτόμο, τεχνολογικά προηγμένο προϊόν απολύμανσης χώρου, το οποίο ενσωματώνει 4 τεχνολογίες αιχμής και εξαλείφει πιστοποιημένα ιούς (SARS, H1N1 κ.ά.) ήρθε να διασφαλίσει την υγιεινή των χώρων που ζούμε και εργαζόμαστε. Πρόκειται για το Delta Breeze© Air Sanitization System το οποίο έχει τη δυνατότητα να εξαφανίζει εντελώς βακτήρια όπως κλεμπσιέλλα, E.Coli, χρυσίζων και επιδερμικός σταφυλόκοκκος, ενώ εξαλείφει από τον αέρα και από τις επιφάνειες αλλεργιογόνα (σκόνη, γύρη, φολίδες δέρματος κ.ά.). Σύμφωνα με τους ειδικούς, το σύστημα αυτό λειτουργεί χωρίς να χρειάζεται να φεύγει από τον χώρο ο εργαζόμενος, ενώ με την τεχνολογία κλιμακωτής οξείδωσης (Scalable Oxidation) προσαρμόζεται ανάλογα σε οποιοδήποτε σημείο και φυσικά χωρίς να ακούγεται και να δημιουργεί πρόβλημα εν ώρα εργασίας. Διατίθεται στην αγορά από την XCM Supplies σε προσιτές τιμές και με χαμηλό κόστος αναλωσίμων.
Ψηφιακή πλατφόρμα για την ασφαλή χρήση των φαρμάκων
Ένα νέο εργαλείο όμως μας έρχεται από την Innovative Medicines Initiative – IMI, μία Πρωτοβουλία για τα Καινοτόμα Φάρμακα που θα αφορά στη βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες υγείας, καθώς και της κατανόησης των πληροφοριών αυτών, με στόχο την ασφαλή χρήση των φαρμάκων, την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Πρόκειται για ένα 5ετές παγκόσμιο ερευνητικό έργο, το Gravitate Health, στο οποίο λαμβάνουν μέρος 40 οργανισμοί από την κοινωνία των πολιτών, τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία από 15 χώρες που ένωσαν τις δυνάμεις τους με στόχο την ανάπτυξη νέων εργαλείων παροχής πληροφοριών υγείας, που θα προσφέρουν στους πολίτες άμεση πρόσβαση σε αξιόπιστες, σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα φάρμακα. Η μοναδική αυτή στρατηγική συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα διευθύνεται από κοινού από το Πανεπιστήμιο του Όσλο (ως συντονιστής εταίρος δημοσίου τομέα) και την Pfizer (ως επικεφαλής βιομηχανίας). Το έργο υποστηρίζεται με επιχορήγηση από την IMI Europa και έχει λάβει χρηματοδότηση από την Κοινή Επιχείρηση της Πρωτοβουλίας για τα Καινοτόμα Φάρμακα. Επίσης στηρίζεται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Horizon 2020 και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων [EFPIA]. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 18,5 εκατ. ευρώ για διάρκεια έργου 60 μηνών.
Μία νέα εποχή στην παρακολούθηση και αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον
Μία νέα ιατρική συσκευή πιστοποιημένη με CE mark, Class IIa, αποτέλεσμα 10ετούς έρευνας και ανάπτυξης, η οποία χρησιμοποιεί φορέσιμους αισθητήρες (Wearables), τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence) και ανάλυση μεγάλων σειρών δεδομένων (Big Data analysis) αφορά την παρακολούθηση των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον, σε κάθε στάδιο. Πρόκειται για το PDMonitor® το οποίο, μέσω μίας εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα (Mobile app) και ενός διαδικτυακού εργαλείου για ιατρούς (Physician Tool), διασφαλίζεται η επικοινωνία μεταξύ ασθενή, ιατρού και φροντιστή και διευκολύνεται η λήψη κλινικών αποφάσεων με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή.
Με το PDMonitor® έχει ελληνική υπογραφή αφού φτιάχτηκε από την PDNeurotechology με τις βασικές αρχές του mHealth (mobile Health), όπως είναι η διασυνδεσιμότητα, η διάχυση της πληροφορίας, η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στα κλινικά πρωτόκολλα, η ιατρική βασισμένη σε κλινικά αποτελέσματα, η αξιοποίηση της γνώσης για τη λήψη αποφάσεων και η συμμετοχή του ασθενή στη θεραπεία του. Με επίκεντρο τον ίδιο, διεπιστημονική ομάδα μπορεί να συμμετέχει στη θεραπεία, αποτελούμενη από το θεράποντα ιατρό, φροντιστή, ειδικό νοσηλευτή, φυσικοθεραπευτή, διαιτολόγο, εργοθεραπευτή και κοινωνικό λειτουργό, με στόχο την έγκαιρη, προληπτική, εξατομικευμένη και συμμετοχική αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον, από όλο το οικοσύστημα γύρω από τον ασθενή.
Ίδρυση Ακαδημίας Κλινικών Μελετών στην Ελλάδα
Μια ακόμα εξέλιξη στον τομέα Υγείας στη χώρα μας αφορά η κίνηση της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών η οποία ανακοίνωσε την ίδρυση της Ακαδημίας Κλινικών Μελετών, μιας πρωτοβουλίας που θα υλοποιηθεί με την υποστήριξη της Bayer Ελλάς και της ELPEN. Πιο αναλυτικά, η ακαδημία θα παρέχει σειρά σεμιναρίων που θα στοχεύουν στην ενημέρωση και στην εκπαίδευση των επιστημόνων υγείας σχετικά με τις αρχές της ορθής κλινικής πρακτικής και τη διεξαγωγή κλινικών μελετών, αλλά και τη δημιουργία κουλτούρας κλινικών μελετών σε κυβερνητικούς φορείς, αρχές υγείας και ασθενείς. Κάθε χρόνο, περίπου 20 επιλεγμένοι ερευνητές στην Ιατρική θα έχουν την ευκαιρία να βελτιώσουν τις ικανότητές τους και να γίνουν ακόμη πιο αποτελεσματικοί ως ερευνητές και συντονιστές σε κλινικές δοκιμές. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερη απόδοση στις τρέχουσες δοκιμές (υψηλότερος αριθμός και ρυθμός ένταξης ασθενών στην μελέτη, καλύτερη ποιότητα δεδομένων, κ.λπ.) και επίσης θα καταστήσει τα ερευνητικά κέντρα πιο ελκυστικά για πολυεθνικά κλινικά προγράμματα. Τα οφέλη της κλινικής έρευνας θα είναι πολλαπλά για ασθενείς – οι οποίοι θα μπορούν να έχουν έγκαιρη πρόσβαση σε νέες θεραπείες, – για επαγγελματίες και επιστήμονες υγείας – οι οποίοι θα αποκτήσουν βαθύτερη γνώση στη διαχείριση κλινικών μελετών και μεγαλύτερη εμπειρία στις νέες θεραπευτικές επιλογές – και για το Εθνικό Σύστημα Υγείας με εισροή εσόδων ειδικά για την κάλυψη αναγκών πρακτικής άσκησης και διαμονής (δεδομένου ότι 15% του προϋπολογισμού κλινικών δοκιμών αποδίδεται σε νοσοκομεία και 5% αποδίδεται στους ειδικούς λογαριασμούς για ταμεία Ε&Α των Περιφερειακών Αρχών Υγείας).
